اثرات ورزش بر قلب و دیگر اعضای بدن

قلب يکي از قوي ترين عضلا ت بدن است و مثل بقيه عضلا ت تمرين و ورزش، قدرت سلا متي و عملکرد اجرايي آن را بهتر مي کند.
هرچه عضله کمتر مورد استفاده قرار گيرد روز به روز از قدرت آن کاسته مي شود، ضعيف تر مي شود تا جايي که به طور کامل از کار مي افتد.
اکثر محققان توصيه مي کنند که مردم بدون در نظر گرفتن سن و وضعيت جسماني بايد دائما در حال فعاليت فيزيکي باشند و روزانه به طور کاملا منظم به فعاليت ورزشي بپردازند و به طور کاملا جدي از کم تحرکي بپرهيزند.
تاثيرات درازمدت انجام فعاليت بدني شامل: افزايش کلسترول خوب، کاهش کلسترول بد، افزايش قدرت متابوليسم، کنترل وزن، کاهش اضطراب و افسردگي، افزايش طول عمر و کاهش خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي است.
اثرات ورزش :
• ورزش و فعاليتهاي تربيت بدني موجب تقويت عضله قلب مي گردد . امروزه فعاليتهاي ورزشي بعنوان اقدامي جهت پيشگيري از بروز سكته هاي قلبي محسوب مي شوند .
• در اثر ورزش عروق خوني گشاد شده و سبب تسريع جريان خون مي گردد .
• ميزان هموگلوبين خون بيشتر شده و نتيجه كار انتقال اكسيژن به قسمت هاي مختلف بدن بهتر انجام مي شود .
• ورزش مرتب راهي است مناسب جهت پيشگيري از بروز بيماري فشار خون .
• ورزش مي تواند ميزان چربي خون را به حد متعادل برساند ، پس به جاي خوردن دارو بهتر است ورزش كنيد .
• ميزان كلسترول خون در اثر تمرينات ورزشي بحد مطلوبي ميرسد ، خصوصا“ اگر با رژيم غذايي همراه باشد .
• براي بيماران ديابتي ، ورزش بسيار مفيد است و قند خون را تا حد مطمئن پائين مي آورد .
• با تقويت عضله قلب تعداد ضربان قلب در دقيقه كم شده و قلب با نيروي بيشتري خون را ارسال مي دارد .
• با انقباض عضلات پا در حين ورزش خون راحت تر به قلب باز مي گردد و از بروز بيماري واريس در پاها جلوگيري مي نمايد .
• كسانيكه ورزش مي كنند در صد بيشتري از دستگاه تنفس خود را بكار مي گيرند .
• افزايش حجم تنفسي در طول روز و شب موجب دريافت اكسيژن بيشتر و رساندن آن به اندامهاي بدن مي شود .
• كسي كه قابليت دريافت و مصرف اكسيژن را در حد بالا داشته باشد ، زود خسته نمي شود و كارائی بيشتري خواهد داشت .
• افزايش حجم تنفسي در افرادي كه ورزش مي كنند موجب كاهش تعداد تنفس آنها در دقيقه شده و بر ميزان اكسيژن گيري هر بار تنفس مي افزايد .
چه نوع ورزشی برای قلب خوب است :
ورزش بايد تند ، قابل تحمل و منظم باشد . ورزشي كه تند است ضربان قلب و تنفس شما را افزايش مي دهد . بايد 30 دقيقه بدون توقف يك خستگي قابل تحمل را ادامه داد . ورزش منظم يعني تكرار فعاليتها حداقل 3 بار در هفته كه خيلي هم مشكل نيست . جدول زير مثالهايي از دو نوع ورزش را نشان مي دهد . انتخاب يك فعاليت تحت عنوان ستون كمك كننده هاي بزرگ قلب يعني فعاليتي كه خودش قلب شما را در شرايط بهتر قرار مي دهد . انتخاب يك فعاليت تحت عنوان ستون فعاليتهاي مناسب يعني اينكه فعاليت بايد در فرم تند و قابل تحمل انجام شده تا شرايط مناسب قلب را فراهم كند . يك فعاليتي كه از آن لذت ببريد انتخاب كنيد كه طرح آن مي تواند يك تفريح يا سرگرمي باشد و شما بيشتر احتمال دارد از آن لذت ببريد .
تغييرات قلبي تنفسي ايجاد شده به وسيله تمرينات ورزشي :
تغييرات قلبي تنفسي که توسط تمرين حاصل مي شود شامل آنهايي هستند که به روي دستگاه هاي اکسيژن رساني اثر مي گذارند و هدف خاص آن تحويل اکسيژن به عضلا ت فعالي است که با هم همکاري مي کنند. اين پنج تغيير عمده حاصل از تمرين بدني که موقع استراحت بارز است شامل: تغيير اندازه قلب، کاهش ضربان قلب، افزايش حجم ضربه اي، افزايش حجم خون و هموگلوبين، تغييرات در عضلا ت مخطط است.
تغييرات اندازه قلب :
نخستين تغيير عمده که جهت هماهنگي با فعاليت ورزشي ايجاد مي شود افزايش اندازه قلب است که به دو نوع زير تقسيم مي شود:
الف) در ورزش هاي ايزوتونيک و در ورزشکاران استقامتي مانند دوندگان و شناگران استقامت ورزش اثري مشابه افزايش حجم خون داشته، باعث افزايش حجم دياستوليک بطن چپ مي گردد که اين اثر سبب افزايش قابليت حجم ضربه اي مي شود و شبيه اين حالت در بطن راست هم رخ مي دهد.
در ورزش هاي ايزوتونيک مانند کار با وزنه و در ورزشکاران غيراستقامتي يعني آنهايي که درگير فعاليت هاي پرمقاومت يا هم طول مثل کشتي و پرتاب وزنه ورزش سبب افزايش ضخامت ديواره حفره بطن مي شود.
حجم قلب افراد غيرورزشکار پس از چند ماه تمرين بدني به مقدار قابل ملا حظه اي افزايش مي يابد البته گاهي براي ايجاد چنين تغييري بايد يک برنامه تمريني منظم و شديدي براي مدت طولا ني (چند سال) داشت که دليل اين تفاوت ويژگي هاي فردي افراد مي باشد.
ب) کاهش ضربان قلب (بين 60-40 عدد در دقيقه): علت ايجاد آن مي تواند:
1- کاهش فعاليت پايه اي قسمت دهليزي است که ناشي از افزايش استيل کولين يا کاهش حساسيت بافت قلبي نسبت به کاتکول آمين هاست که در بافت دهليزي مشهود مي شود.
2- افزايش فعاليت پاراسمپاتيک و کاهش اثر سمپاتيک که اين دو نيز در نتيجه تمرينات ورزشي مداوم حاصل مي شوند.
افزايش حجم ضربه ای:
نياز به برنامه تمريني شديد و بلندمدت دارد و بيشتر در قهرمانان استقامتي مشاهده مي شود، اين قهرمانان داراي حفره بطني بزرگي هستند که اين امکان را مي دهد بطن ها در هنگام دياستول قلبي از خون بيشتري پر شده در نتيجه منجر به حجم ضربه اي بيشتري مي شود.
تغيير در حجم خون و مقدار هموگلوبين :
تمرين ورزش سبب افزايش حجم خون و کل هموگلوبين مي شود اما رقت گلبول هاي قرمز و تراکم هموگلوبين تغيير نمي کند يا اندکي کاهش مي يابد.
تغييرات در دانسيته مويرگي و حجيم شدن عضله :
هر تار عضله در قهرمانان توسط 6 مويرگ و در افراد عادي توسط 5 مويرگ احاطه شده است.
متعاقب تمرينات بدني تغييرات مهمي در دستگاه انتقال اکسيژن و ساير دستگاه هاي مربوط حاصل مي شود اين تغييرات شامل:
1- کاهش اندک در اکسيژن مصرفي يا عدم تغيير آن
2- اکسيژن مصرفي در هنگام فعاليت ورزشي با مقدار آن قبل از تمرين و بعد از تمرين هيچ تفاوتي ندارد و اين يکي از آثار فعاليت بدني است در حالي که مقدار همين اکسيژن در افراد مبتدي و غيرورزشکار قبل، بعد و هنگام تمرين دچار شگرفي مي شود.
3- بر اثر تمرينات منظم و متوالي استفاده از گليکوژن عضلا ني کم مي شود و اين منبع مهم انرژي در بدن (عضلا ت و کبد) ذخيره مي شود و بيشتر از انرژي حاصل از سوخت چربي ها استفاده مي شود. هرچه استفاده از کربوهيدرات ها مثل گليکوژن کمتر شود خستگي کمتر مشاهده مي شود و زمان خستگي به تعويق مي افتد.
4- تمرينات آمادگي سبب کاهش تجمع اسيد لاکتيک مي شود که اين عامل به خصوص در تمرينات و مسابقات طولا ني مثل دوميداني بسيار مهم است. کاهش اسيد لاکتيک مساوي با کاهش خستگي مي باشد.
اين کاهش سبب آستانه بي هوازي مي شود (شدت کاري که در آن اسيد لاکتيک شروع به تجمع مي کند) در افراد بدون تمرين در حدود 60 درصد ولي در افراد تمرين کرده حرفه اي حدود 80 درصد است.
5- افزايش حجم ضربه اي
6- کاهش اندک برون ده قلبي. که اين کاهش در افراد مختلف با توجه به نوع تمرين و شدت آن متفاوت است.
7- کاهش ضربان قلب
مهمترين تغيير پايدار و مشهود همراه با تمرين، کاهش ضربان قلب هنگام فعاليت زير حداکثر است اين کاهش بيشتر در قهرمانان ورزشي مشاهده مي شود.
ضربان قلب آهسته تر، دليل کارايي بيشتر بوده و نسبت به يک ضربان قلب سريع در سطح برون ده قلبي برابر به اکسيژن کمتري نياز دارد.