پیشگیری از بیماری

تحقیق و مقاله با عنوان راهای پیش گیری و جلوگیری از ابتلا به بیماری های مسری و عفونتی در مدرسه و اماکن عمومی

10 راه برتر براي پيشگيري از بيماري(Disease Prevention) و داشتن عمري طولاني

برخي رفتارهاي خاص مي‌تواند به پيش‌گيري از بيماري‌هايي مثل سرطان، بيماري‌هاي قلبي و ديابت كمك كند.
از آنجا كه بيماري‌هاي جدي و مزمن اين روزها بسيار متداول شده‌اند بسياري از افراد در ترس ابتلا به آنها زندگي مي‌كنند. اما به جاي اينكه نگران اين باشيد كه چه اتفاقي ممكن است بيفتد، چرا براي پيشگيري از آنها اقدام نمي‌كنيد؟ زندگي هيچ تضميني ندارد اما رفتارهاي هوشمندانه مطمئناً نتيجه بخش خواهد بود. اينجا بهترين راه‌ها براي جلوگيري از بيماري و شروع راهي تازه براي داشتن يك زندگي سالم و طولاني را برايتان معرفي مي‌كنيم. براي گرفتن بهترين نتيجه، هر روز اين 10 روش را تمرين كنيد.
1) رژيم غذايي با كالري محدود و سرشار از موادمغذي داشته باشيد.
كساني كه كالري‌هاي مصرفي خود را كنترل مي‌كنند و يك رژيم غذايي متعادل را دنبال مي‌كنند، ديرتر پير مي‌شوند. اما مصرف موادغذايي درست، مثل ميوه‌ها و سبزيجات، بذر كتان و ساير مواد غذايي عالي هم اهميت زيادي دارد.
2) روزانه حداقل 30 دقيقه ورزش هوازي داشته باشيد.
براي داشتن عمر طولاني توصيه مي‌شود كه حداقل 30 دقيقه در روز ورزش هوازي مثل پياده روي يا شنا داشته باشيد. اما اين چطور به طولاني شدن عمرتان كمك مي‌كند؟ ورزش هوازي سيستم ايمني بدن را تقويت مي‌كند، قلبتان را قوي نموده و رگ‌ها و شريان‌هاي شما را صاف مي‌كند و همه آنها به پيشگيري از بيماري كمك مي‌كند.
3) ياد بگيريد استرستان را كنترل كنيد.
استرس نه تنها مي‌تواند موجب حملات قلبي، سرطان و ساير بيماري‌هاي جدي ديگر شود، بلكه در بيماري‌هاي رواني مثل افسردگي يا اختلالات اضطراب هم نقش دارد. ياد گرفتن كنترل استرس مثلاً از طريق مديتيشن و درمان مي‌تواند از بروز بيماري‌ها جلوگيري كند.
4) سيگار نكشيد.
سيگار و ساير دخانيات با بروز بسياري از انواع سرطان‌ها مثل سرطان ريه، مثانه، دهان و لوزالمعده در ارتباط است. علاوه بر اين، مي‌تواند منجر به بيماري‌هاي قلبي، آمفيزم، آسم و بسياري بيماري‌هاي جدي ديگر هم شود. ترك اين عادت يا بهتر از آن شروع نكردن آن اقدامي بسيار عالي براي جلوگيري از بيماري‌هاست.
5) براي حفظ سلامت و آب بدن، آب ساده بنوشيد.
آب با دفع سموم از بدن و نقل و انتقال موادمغذي به سلولهاي بدن به جلوگيري از بيماري‌ها كمك ميكند. اما چه ميزان آب بايد در روز مصرف كنيد؟ قانون عمومي اين است كه روزي حداقل 8 ليوان آب بنوشيد.
6) ويتامين مصرف كنيد.
تحقيقات و مطالعات بسياري اهميت ويتامين D را چه به صورت مكمل غذايي و چه از طريق نور خورشيد، در جلوگيري از بيماري‌ها تاييد كرده‌اند. اما تغذيه صحيح هنوز هم بهترين راه براي اطمينان يافتن از مصرف ويتامين‌ها و مواد معدني مورد نياز بدن است.
7) بخنديد.
اينكه خنده بر هر درد بي درمان دواست فقط يك ضرب‌المثل نيست. محققان دريافته‌اند كه خنديدن مي‌تواند از لخته شدن خون در رگ‌ها و همچنين التهاب جلوگيري كند و سيستم ايمني بدن را نيز تقويت مي‌كند. افراد شاد هميشه عمر طولاني تري دارند.
8) از نوشيدن الكل خودداري كنيد.
از دست دادن حافظه، تغيير شخصيت، اختلال در سيستم عصبي، مشكلات پوسـتـــي، اسهال، سوء تـغـذيـه، مشـكـلات مـالي و خـانـوادگـي، رفتـار خـشونت آمـيــز، اضـطـراب و افسردگي شديد، آسيب به مخاط بيني، آسيب دائمي به كبد و مغز، سرطان سيـنه، حنجره، لب و مري، سقط جنين، ناباروري، بي ميلي جنسي، زخم معده، فشـار خــون بالا و سكته قلبي، كم خوني، تورم كبد، اختلال در سيستم ايمني بدن و خودكشي برخي از اثرات مصرف الكل مي‌باشند.
9) يك سرگرمي براي خود پيدا كنيد.
محققان اعلام كرده‌اند كه افرادي كه در فعاليت‌هاي مورد علاقه خود شركت مي‌كنند كمتر در معرض ابتلا به بيماري‌هايي مثل زوال عقل قرار مي‌گيرند. و عمر طولاني تري دارند. كارهاي داوطلبانه، كلاس‌هاي متفرقه و سرگرمي‌هاي مختلف همه فعاليت‌هاي بسيار خوبي براي جلوگيري از بيماري‌ها هستند.
10) دعا كنيد.
افرادي كه در فعاليت‌هاي مذهبي شركت مي‌كنند عمري طولاني‌تر و عاري از بيماري دارند. شايد به اين دليل باشد كه اين افراد به خاطر باورهاي مذهبيشان از انجام رفتارهاي پرخطري مثل سيگار كشيدن خودداري مي‌كنند، كمتر دچار افسردگي و اضطراب مي‌شوند و به اين ترتيب از دلايل اصلي ابتلا به بيماري‌ها دور مي‌شوند.
هيچكس دوست ندارد با ترس از ابتلا به بيماري‌هاي سخت زندگي كند. با تمرين كردن راهكارهايي كه در اين مقاله معرفي شد، مي‌توانيد از ابتلا به بيماري‌هاي جدي پيش گيري كنيد و زندگي طولاني‌تر و لذت بخش‌تر را تجربه كنيد.

پیش گیری از ابتلاء به بیماری های مدرسه ای

باز شدن مدرسه ها هر چند برای بچه ها و خانواده هایشان شادی بخش و امیدآفرین است، اما گاهی به کابوس شیوع بیماری ها در میان دانش آموزان نیز تبدیل می شود. علت آن هم چندان پیچیده نیست، چراکه محیط مدرسه به دلیل تماس نزدیک و مداوم دانش آموزان با یکدیگر، امکان انتقال بیماری را فراهم می کند.

اقداماتی مانند نشستن دست قبل از غذا و بعد از دستشویی و استفاده نکردن از دستمال در جلوی دهان هنگام سرفه و عطسه، دور نینداختن دستمال های آلوده و از آن مهم تر دست دادن، بوسیدن و بغل کردن که در کودکان فراوان انجام می شود، امکان انتقال بیماری ها را بین آنها افزایش می دهد، اما نکاتی ساده و کلیدی وجود دارد که با بهره گیری از آنها می شود از بیمار شدن زیاد، حاد و مکرر دانش آموزان جلوگیری کرد.

دکتر شیروانی، فوق تخصص بیماری های عفونی کودکان با اشاره به بیماری های فصل مدرسه که با سرد شدن هوا شیوع بیشتری پیدا می کند، می گوید:
این بیماری ها شامل عفونت های دستگاه تنفسی و گوارشی می شود که بیشتر از نوع ویروسی است و در فصل بهار نیز بیماری های عفونی پوستی مانند آبله مرغان شایع می شود و هر بیماری که در بین کودکان در این فصل شایع شود، می تواند در مدارس از کودکی به کودک دیگر منتقل شود.

شستشوی دست؛ اولین سد در مقابل بیماری ها

بیشتر ویروس های سرماخوردگی از طریق تماس مستقیم منتشر می شوند. میکروب ها می توانند برای ساعت ها و در بعضی موارد هفته ها زنده باقی مانده و به افرادی که اشیای آلوده به میکروب ها را لمس می کنند، منتقل شود.
دکتر شیروانی با تاکید بر این که ویروس های سرماخوردگی از طریق تماس مستقیم بین دانش آموزان منتشر می شود، می گوید: دانش آموزان باید دست های خود را بارها بشویند.

متاسفانه دانش آموزی که سرماخورده است، داخل دست های خود عطسه کرده و سپس با دست زدن به اشیای مورد استفاده خود و دیگر همکلاسی هایش، میکروب های عامل بیماری اش را منتقل می کند.

مصرف زیاد مایعات و غذاهای گیاهی

فراموش نکنید که بیشتر ویروس ها از طریق چشم، دهان و بینی وارد بدن می شوند. به همین دلیل لمس صورت کودکان راه اصلی ابتلای آنان به سرماخوردگی است و موجب انتقال بیماری های ویروسی چون سرماخوردگی از آنان به والدینشان می شود.

آب، سیستم بدن را شست وشو داده و باعث خروج سموم از بدن می شود، اما به منظور تامین آب بدن، مصرف زیاد آبمیوه های مصنوعی به هیچ وجه توصیه نمی شود.
مواد طبیعی موجود در گیاهان نیز باعث افزایش ویتامین های بدن می شود؛ بنابراین نباید از مصرف سبزیجات سبز تیره، قرمز و زرد مانند اسفناج، کاهو، هویج، گوجه فرنگی و سیر در برنامه غذایی کودک غافل شد.

مصرف آب پرتقال هر چه تازه تر باشد، ویتامین C بیشتری دارد و طول مدت درمان بیماری های ویروسی بویژه سرماخوردگی را کوتاه تر می کند.
فراموش نکنید که مصرف لبنیات و بویژه ماست به تقویت سیستم ایمنی همه افراد و بویژه کودکان و نوجوانان کمک می کند. باکتری های مفید موجود در ماست باعث تحریک تولید مواد سیستم ایمنی می شود که با بیماری مبارزه می کند.

متخصصان تغذیه نیز تاکید می کنند که کمبود های تغذیه ای از جمله کمبود ریزمغذی ها مانند آهن و روی می تواند به کاهش قدرت یادگیری و افت تحصیلی در دانش آموزان منجر شود.مصرف مواد غذایی چرب، پرنمک و شیرین نیز می تواند زمینه را برای بروز کمبود های تغذیه ای، چاقی و اضافه وزن، فشارخون و چربی خون بالا در دانش آموزان فراهم کند.

دوری از معرض دود سیگار

آمار نشان می دهد که سیگاری ها بیشتر دچار بیماری های ویروسی می شوند، حتی نزدیک افراد سیگاری بودن، به طور واضح سیستم ایمنی را از بین می برد.دود سیگار، راه های هوایی بینی را خشک کرده و مژک های آن را فلج می کند. مژک ها موهای ظریفی هستند که مخاط بینی و ریه ها را پوشانده و با حرکات موجی شکل خود، ویروس هایی چون سرماخوردگی را از مجاری بینی خارج می کنند.

یک سیگار، مژک های بینی را برای 30 تا 40 دقیقه فلج می کند، بنابراین کودکان و نوجوانان، بویژه در فصل مدرسه که احتمال آسیب پذیری در برابر بیماری ها بیشتر می شود، نباید در مواجهه با دود سیگار والدین خود قرار بگیرند.
کودکان در سن مدرسه باید زود بخوابند و استراحت کافی داشته باشند، باید نظم غذایی مناسب داشته باشند. کودکان باید صبحانه کامل خورده و ناهار و شام را به موقع میل کنند و میوه تازه و سبزیجات در رژیم غذایی شان وجود داشته باشد.

خطر آسم در فصل مدارس

سرفه های شبانه روزی و همراه با خلط، تنفس تند و تنگی نفس برای والدینی که فرزند مبتلا به آسم دارند، از غم انگیزترین تصاویری است که در مقاطعی از سال و بویژه در فصول سرد مشاهده می کنند؛ چراکه متاسفانه بیماری آسم با تغییر هوا در پاییز و زمستان تشدید می شود.

به همین دلیل متخصصان آسم و آلرژی تاکید می کنند که مسئولان مدرسه باید دانش آموزانی را که دچار بیماری آسم هستند، شناسایی کنند و با توجه به این که نیمی از سال تحصیلی در فصول سرد سال است، این دسته از دانش آموزان را در هوای سرد و در صف های طولانی نگه ندارند و حتی از بازی کردن این دانش آموزان در هوای سرد جلوگیری کنند، چون هوای سرد باعث می شود تا بیماری آنها تشدید شود. البته این متخصصان یکی از راه های کنترل آسم بویژه در هوای سرد را تزریق واکسن آنفلوآنزا می دانند.

در کودکان مبتلا به آسم، مواجه نشدن با گردوخاک و دود و بوی سیگار، مواجهه نشدن با گرد و غبار ناشی از استفاده از گچ تخته سیاه، مصرف نکردن شکلات، پاستیل، مواد رنگی و مواد آلرژی زا بسیار مهم است.
آگاه کردن مسئولان مدرسه از بیماری آسم در کودک، نیاز به انجام اقدامات اورژانسی در صورت بروز حمله آسم در کودک و استفاده از اسپری های آسم به طور منظم یا هنگام ورزش ضروری است.

جدی گرفتن اسهال و استفراغ

یکی از بیماری هایی که در دوران مدرسه بیشتر احتمال ابتلا به آن وجود دارد، اسهال، استفراغ و عفونت های دستگاه گوارش است که می تواند ویروسی یا میکروبی باشد.معمولا بیماری های دستگاه گوارش با علت ویروسی با تب، استفراغ و پس از گذشت 48 ساعت همراه با اسهال خواهد بود.این نوع عفونت ها با ریشه باکتریایی واگیردار هستند و در مدت کوتاهی میان دانش آموزان شیوع پیدا می کند.

بر این اساس، متخصصان بیماری های عفونی کودک تاکید می کنند کودکانی که علائم عفونت های گوارشی را بروز می دهند باید یک هفته استراحت کنند و به مدرسه نروند و در منزل تحت درمان باشند.
زمانی که کودک دچار استفراغ است، باید به او سرم خوراکی (محلول او ار اس) یا دوغ داده شود و بعد از 48 ساعت که استفراغ برطرف شد، تغذیه بر اساس مایع درمانی و تغذیه با کته، ماست، سینه مرغ و هویج باشد.همچنین دانش آموزان پس از این دوره درمانی نیز نباید از غذاهای نامناسب در مدارس استفاده کنند و میان وعده هایی با ارزش غذایی مناسب به همراه خود ببرند.
سبک کار و زندگی، تأثیر قابل توجهی بر خواب دارد: ۴۵% فرانسوی ها به اندازۀ کافی نمی خوابند. نتایج مشکلات خواب خود را به شکل کمبود انرژی و پویایی در زندگی حرفه ای نشان می دهد. این در حالی است که ۷۷% افراد مبتلا، مشکلات خواب شان (بی خوابی، سندروم آپنۀ خواب و غیره) را درمان نمی کنند.
عوارض بی خوابی بسیار متعدد هستند: تحریک پذیری، خستگی عمومی، خشونت، سردرد، فشار عضلانی، مشکلات گوارشی و… .

توصیۀ اصلی برای پیشگیری بیماری:

نیازهای خوابی تان را ارزیابی کنید و نشانه ها را بشناسید
اگر کم می خوابید، شاید به این خاطر است که نیاز به خواب زیاد ندارید. خیلی مهم است که فقط زمانی که خواب تان می آید، بروید بخوابید زیرا خواب زمان خودش را دارد، یا اگر زمانی که از شدت خواب خمیازه می کشید، تا برنامۀ تلویزیون تمام شود، زمان خواب تان را از دست می دهید، و از آنجایی که خواب در یک چرخۀ متوالی تنظیم شده است، باید منتظر قطار بعدی باشید! بنابراین به رختخواب رفتن، در زمانی که خواب تان می آید، بسیار مهم است.

یک فضای مناسب در نظر بگیرید

برای مناسب کردن محیط کردن اتاق خواب برای آرامش بیشتر، هر روز هوای اتاق تان را عوض کنید، به طور منظم با جاروبرقی گرد و غبارها را پاک کنید و سعی کنید دمای اتاق تان بین ۱۶ تا ۱۸ درجۀ سانتیگراد باشد. خیلی خوب است که هنگام خواب پنجرۀ اتاق تان باز باشد و زیر پتوی نرم تان بروید. اتاق را تاریک کنید و تا جایی که ممکن است از سر و صدا دور شوید.

فشارها را از روی خود کم کنید

فوراً بعد از انجام یک فعالیت سنگین، نمی توان خوابید. مکانیسم های هوشیاری مانع از انجام کار مکانیسم های خواب می شوند. بنابراین باید بدانید که قبل از خواب دست از کارهای سنگین بردارید و به فعالیت های آرام بپردازید، ضمناً موقع خواب دغدغۀ مسائل شغلی و کارتان را نداشته باشید.
از انجام فعالیت های متشنج کننده مانند بازی های کامپیوتری، فیلم های ترسناک یا بحث های خانوادگی شدید بپرهیزید.

حواس تان به شام شب باشد

از خوردن غذاهای بسیار سنگین، بسیار چرب و پرآب بپرهیزید.ضمناً گرسنه هم به رختخواب نروید زیرا گرسنگی احتمال بی خوابی را با خود به همراه دارد. اگر نسبت به قهوه حساس هستید، ۱۵ ساعت قبل از خواب قهوه ننوشید زیرا کافئین مدتی طولانی فعال است. نوشیدن دم کردنی های آرام کننده مثل یک لیوان شیر گرم (همراه با کمی عسل) را در الویت قرار دهید.
اگر علی رغم این توصیه ها، هنوز هم بد می خوابید، بدانید که مشکلات خواب شما ممکن است در نتیجۀ زندگی بسیار کم تحرک و محدودتان باشد. کمی پیاده روی، دوچرخه سواری یا شنا می توانند در بالا بردن کیفیت خواب مؤثر باشند.
برخی گیاهان مانند رازک، کاهو فرنگی یا گل ساعت، نیز می توانند شب های شما را بهبود بخشند. در هیچ یک از موارد، از خواب آورها بدون تجویز پزشک استفاده نکنید.

راهکارهای پیشگیری از سرایت بیماری های مدرسه

۱. تشخيص و شناسائى زودهنگام و جداسازى افراد بيمار.
۲. بيماريابى.
۳. پيداکردن حاملين يا ناقلين سالم.

بهبود تغذيه، مسکن مناسب، دورى از اعتياد و الکليسم، پرهيز از تغييرات هوا و آب، واکسيناسيون به‌موقع، آموزش بهداشت، دفع صحيح فاضلاب، مبارزه با حيوانات و حشرات موذى و رعايت بهداشت فردى در پيشگيرى از بيمارى‌ها مؤثر است.

در ادامه به چند بيمارى واگيردار که به‌خصوص در زمان حوادث شايع مى‌شوند و يا شيوع آنها خود به‌عنوان يک سانحه فراگير تلقى مى‌شود اشاره کوتاهى مى‌گردد:
بيمارى ميکروبى است که سم ميکروب علائم بيمارى را به‌شکل بيمارى حاد تنفسى با ترشحات چرکى در حلق ايجاد مى‌کند. مخزن اين بيمارى فقط انسان است. ترشح حلق و بينى و به‌ندرت پوست، مستقيماً فرد ديگرى را مى‌تواند درگير بيمارى نمايد. شير نجوشيده هم مى‌تواند عامل انتقال بيمارى باشد. پيشگيرى آن از طريق واکسيناسيون از ۲ ماهگى (DPT) انجام مى‌شود. در اين بيمارى لازم است افراد بيمار ۲۴ ساعت قبل از تأييد آزمايش و تا ۱۴ روز پس از روشن‌شدن وضعيت، جداسازى شوند. فرد بيمار تا ۶ ماه مى‌تواند ناقل باشد.

ايمن‌سازى افراد در محيط‌هاى عمومى مثل مدارس، بيمارستان‌ها، کارخانجات و پادگان‌ها الزامى است. گزارش حتى يک مورد از بيمارى الزامى است.

کزاز

بيمارى کليوى است و سم ميکروب علائم بيمارى را ايجاد مى‌کند. اين سم روى اعصاب مرکز تأثير مى‌گذارد و باعث انقباض دردناک عضلات مى‌شود. مخزن ميکروب، خاک و مدفوع آلوده به ميکروب است. سرايت معمولاً از طريق زخم‌هاى آلوده به خاک يا مدفوع عفونى انجام مى‌شود. اين بيمارى از انسان به انسان قابل سرايت نيست. پيشگيرى آن از طريق واکسيناسيون از ۲ ماهگى (DPT) و واکسيناسيون خانم‌هاى باردار در ماه‌هاى آخر حاملگى انجام مى‌گيرد. در صورت آلودگى زخم بدن با مخزن عفونت، شستشوى محل با آب و صابون و پانسمان محل زخم، تزريق واکسن در سن بالاى ۵ سال يا تزريق تتابولين که سرم ضد کزاز است، ضرورى است. جداسازى بيمار از سايرين ضرورت ندارد. گزارش بيمارى الزامى است.

سياه‌سرفه

بيمارى ميکروبى و حاد تنفسى است. اين بيمارى بسيار مسرى است. مخزن بيمارى انسان است و از راه سرفه و عطسه منتقل مى‌شود. اين بيمارى با سرفه‌هاى شديد قطارى مشخص و عوارض آن عقب‌ماندگى ذهني، اختلالات ريوى و عصبى است. اين بيمارى از ۲ ماهگى با واکسن (DPT) قابل پيشگيرى است. جداسازى بيمار الزامى است.

فلج اطفال

اين بيمارى ويروسى است و ويروس عامل آن در مدفوع ناقلين يا بيماران دفع مى‌شود. آب آلوده به فاضلاب مى‌توان حاوى ويروس باشد. ايمن‌سازى افراد با واکسيناسيون خوراکى انجام مى‌شود. در اين بيمارى جداسازى بيمار از ديگران، اطلاع به مرکز بهداشت منطقه، ضدعفونى‌کردن لوازم و محيط آلوده به ترشحات حلق و مدفوع بيمار و تزريق واکسن به نزديکان وى ضرورى است.

سرخک

اين بيمارى حاد و بسيار مسرى است، مخزن بيمارى انسان است و از طريق هوا و ترشحات حلق و بينى فرد بيمار منتقل مى‌شود. اين بيمارى از زمان قبل از شروع علائم تا ۵ روز پس از بروز ضايعات پوستى (دانه‌هاى قرمز) قابل انتقال است. پيشگيرى از طريق واکسيناسيون انجام مى‌گيرد و تا ۹۵درصد مصونيت ايجاد مى‌کند. جداسازى مبتلايان ضرورت دارد و اين جداسازى بايد حداقل به‌‌مدت ۷ تا ۱۰ روز از زمان شروع علائم باشد.

سل

اين بيمارى يک بيمارى ميکروبى است. از راه هوا، گرد و خاک، شير آلوده، دست آلوده قصابان (آلودگى گوشت) يا شيردوشان (آلودگى شير) منتقل مى‌شود. مخزن ميکروب انسان يا گاو است، ميکروب در اثر تماس با آفتاب از بين مى‌رود. راه انتقال معمولى بيمارى دستگاه تنفس است. بيمارى حتى در دو هفته اول پس از درمان واگيردار است. رعايت بهداشت عمومى و فردى و واکسيناسيون به‌موقع در پيشگيرى بيمارى مؤثر است. جداسازى افراد بيمار از افراد سالم ضرورى است. گزارش حتى يک مورد بيمارى به مرکز بهداشت لازم است.

تب‌ مالت

عامل اين بيمارى ميکروبى است که از حيوان به انسان منتقل مى‌شود. مخزن بيمارى گاو، بز، گوسفند و خوک است و بيمارى در اثر تماس با خون، ادرار، ترشحات جنسى و بافت‌ها، از راه خوراکى يا استنشاقى انتقال پيدا مى‌کند. علائم بيمارى شامل تب، تعريق، ضعف، سردرد، بى‌اشتهائي، يبوست، درد عضلات و استخوان‌ها و مفاصل، افسردگى و تحريک‌پذيرى است. پاستوريزه‌کردن شير با جوشاندن آن بهترين راه جلوگيرى از سرايت تب مالت است.

وبا

عامل اين بيمارى يک نوع ميکروب است که از راه آب‌هاى آلوده به انسان منتقل مى‌شود که در واقع مخزن بيمارى است. علائم عمده اين بيمارى عبارتند از: اسهال شديد و آبکي. دل‌درد و دل‌پيچه و استفراغ شديد که به‌شدت باعث کم‌آبى بدن مى‌شود و مى‌توان کشنده باشد. سير بيمارى در صورت خفيف‌بودن آن ۳ تا ۶ روز است. راه پيشگيرى از آن تصفيه آب شرب و کلرزنى يا جوشاندن آب مى‌باشد. گزارش حتى يک مورد بيمارى به مرکز بهداشت ضرورى است.

حصبه

حصبه يک بيمارى عفونى است که ناشى از ميکروب تحت عنوان سالمونلا است و بهترين منبع آلودگي، آب آلوده است. بيمارى شبه‌حصبه ممکن است از راه شير، لبنيات و بستنى آلوده منتقل شود. سبزيجاتى که از کود حيوانى براى کشت آنها استفاده شده از منابع مهم آلودگى هستند. تخم‌مرغ، گوشت، داروهاى بخور، رنگ‌هاى حيوانى که در غذاها و داروها استفاده مى‌شود مى‌تواند عامل انتقال بيمارى باشد. علائم بيمارى شامل تب، سردرد، کندى ضربان قلب، خون دماغ، درد شکم، اسهال، استفراغ، هذيان، توهم و اغماء مى‌تواند باشد و در صورت عدم درمان به‌موقع و اسهال سبزرنگ و خونريزى گوارشى نيز ايجاد مى‌شود. پيشگيرى از طريق عدم مصرف آب آلوده، رعايت بهداشت مواد غذائي، بهداشت فردى و محيط امکان‌پذير است.

هپاتيت

هپاتيت يک بيمارى ويروسى است که باعث تخريب بافت کبد يا التهاب آن مى‌شود. هپاتيت‌هاى ويروسى از نوع A, B, C, D,E هستند. هپاتيت A از راه خوردن مواد غذائى آلوده، مدفوع آلوده به ويروس به‌وجود مى‌آيد هرچند از راه خون نيز مى‌تواند منتقل شود. هپاتيت E نيز مانند هپاتيت A از راه مدفوع منتقل مى‌شود. هپاتيت B از راه خون، مقاربت، يا از راه جفت زن باردار به ديگرى انتقال مى‌يابد. علائم شايع هپاتيت شامل خستگي، ضعف مفرط، خواب‌آلودگي، بى‌اشتهائي، تهوع، درد شکم، کاهش وزن، زردى پوست و چشم و تيره‌رنگ شدن ادرار است. روش‌هاى پيشگيرى از آن بيمارى عبارتند از: تزريق واکسن برعليه ويروس هپاتيت B که از ابتلاء به هپاتيت B جلوگيرى مى‌کند. رعايت جداسازى افراد مبتلا به هپاتيت A از ديگران و تزريق واکسن ضد هپاتيت A به افرادى که قصد مسافرت به مناطقى را دارند که هپاتيت A در آن نواحى شايع است. خوددارى از تماس‌هاى جنسى نامشروع با افراد مشکوک به اين بيمارى و تزريق واکسن به نوزادانى که از مادران مبتلا به هپاتيت متولد مى‌شوند (يا مادرانى که از لحاظ آزمايشگاهى مثبت هستند) که اين تزريق در ۱۲ ساعت اول تولد به‌همراه تزريق ايمونوگلوبولين به نوزادان مى‌تواند از ابتلاء به اين بيمارى جلوگيرى نمايد. درمان اختصاصى براى هپاتيت حاد ويروسى وجود ندارد.

ايدز AIDS

کلمه AIDS مخفف کلمات Acquired Immune Dificiency Syndrom يا سندرم نارسائى ايمنى اکتسابى است. اين بيمارى يک بيمارى ويروسى است که از طريق مقاربت جنسي، تزريق خون آلوده به افراد يا فرو رفتن سوزن آلوده به خون فرد بيمار به بدن فرد سالم و يا از راه مادر به جنين منتقل مى‌شود عامل آن ويروسى به‌نام HIV است. علائم بيمارى در ابتداء ابتلاء به آن شبيه به يک سرماخوردگى معمولى است که پس از مدتى بهبود مى‌يابد و ممکن است بيماى اصلى سال‌ها نهفته و خاموش بماند پس از گذشت ۷ تا ۱۰ سال بروز نمايد. علائم بيمارى در مرحله حاد شامل ضعف عمومى و شديد، بى‌اشتهائى مفرط، تب، احساس خستگى شديد و بالاخص بروز عفونت‌هاى مکرر به‌ويژه عفونت‌هاى تنفسى شديد و خطرناک است که نهايتاً با تحليل و از بين‌رفتن سيستم ايمنى بدن به‌علت تهاجم ويروس ايدز، فرد مبتلا به علت عفونت‌هاى شديد تنفسى و ديگر عفونت‌هاى بدن از بين خواهد رفت. براى پيشگيرى از اين بيمارى رعايت موازين اخلاقى در رفتار جنسي، استفاده از پوشش محافظ (کاندوم) در تماس‌هاى جنسي، عدم استفاده از سرنگ استفاده شده توسط ديگران، الزامى است. براى اين بيمارى واکسن اختصاصى مؤثرى تاکنون تهيه نشده و درمان قطعى نيز ندارد و بهترين راه، پيشگيرى از بيمارى است.

طاعون

يک نوع بيمارى ميکروبى است که در اثر نوعى باسيل ايجاد مى‌شود که عامل بيمارى‌زا از طريق کک بدن جوندگانى مثل موش به انسان منتقل مى‌شود. فقدان بهداشت و سوءتغذيه و مخاطرات بهداشتى ثانويه به سوانحى مثل سيل يا زلزله عامل شيوع طاعون ذکر گرديده است. طاعون مى‌تواند به‌شکل درگيرى غدد لنفاوي، کشاله ران و زيربغل (طاعون خيارکي)، درگيرى ريوى به‌شکل ذات‌الريه، تنگى نفس و سيانوز و يا درگيرى عمومى بدن (سپتى‌سمي) با علائم تب و خونريزى از لثه‌ها و بينى و … بروز نمايد. از بين بردن کانون بيمارى يعنى جوندگان و کک بدن آنها، مايه‌کوبى و واکسيناسيون، جدا کردن مبتلايان و درمان آنها، رعايت اصول قرنطينه در مسافرين مناطق آلوده و استفاده از ماسک تنفسى و عينک براى کارکنان بهداشت و درمان و امدادگران در منقطه سانحه، در پيشگيرى از بيمارى نقش اصلى را ايفاء مى‌نمايد. طاعون با درمان‌هاى داروئى و آنتى‌بيوتيکى قابل درمان مى‌باشد.

جرب يا گال

عفونت پوستى در اثر انگلى به‌نام سارکوپتس اسکابى است که جزو بندپايان مى‌باشد و با ايجاد تونل‌هاى مارپيچى و نازک در لايهٔ سطحى پوست به‌خصوص در پوست لاى انگشتان و سطح عضلات خم‌کننده‌ها مچ‌ها، زيربغل، زيرپستان، دور ناف و غيره، باعث آلودگى پوست مى‌شود. علائم بيمارى خارش، وجود تاول‌هاى مرواريدى‌شکل و تونل‌هاى زيرپوستى است.

انتقال از طريق تماس مستقيم با شخص بيمار يا تماس غيرمستقيم با لباس، ملحفه، حوله و پتوى بيمار صورت مى‌گيرد و به‌همين لحاظ در سربازخانه‌ها، بيمارستان‌ها، مسافرخانه‌ها و اماکن جمعى و اردوگاه‌هاى اضطرارى شايع است. رعايت اصول بهداشت فردي، درمان مبتلايان و مبارزه شيميائى با انگل عامل بيمارى براى پيشگيرى ضرورى است. براى مداواى مبتلايان از محلول‌ەاى موضعى مثل گامابنزن، هگزاکلرايد يا بنزيل بنزوآت استفاده مى‌شود که بايد حتماً با دستور پزشک تجويز شود.