ابزار های اندازه گیری و خط کشی
الف)اندازه گیری و خط کشی طول
۱- خط کش فلزی ۲-متر تاشو ۳-متر نواری ۴-چرخ اندازه گیر ۵-خط کش تیره دار
ب)اندازه گیری و خط کشی زوایا
۱- نقاله ۲-گونیای متحرک(تا شو) ۳ـگونیای ساده (۹۰ درجه
۴ـگونیای فارسی(۴۵ درجه) ۵ـگونیای مرکب
ج)اندازه گیری ابعاد داخلی و خارجی
۱ـپرگار های انتقال اندازه ۲ـکولیس ورنیه ۳ـمیکرومتر
د)کنترل صافی و تراز کردن
۱ـخط کش ستاره ۲ـتراز آبی
ابزار های برش
امروزه اغلب کارهای برش با ماشین های مخصوص صورت می گیرد،با وجود این اره های دستی در موارد متعدد مورد استفاده واقع می شوند وچون گاهی مواردی پیش می آید که برش مورد نظر با ماشین امکان پذیر نیست و باید از اره استفاده شود.
اره های دستی انواع مختلفی دارد وبرای هر قسم کاری اره مخصوصی ساخته اند مثلا برای بریدن چوب از طرف طول یا عرض یا ضخامت یا برای بریدن فاق وزبانه و همچنین بریدن قوس ها اره های مختلفی بکار می رود.
تیغه اره باید سختی لازم و متناسب با کار را داشته باشد و نیز دندانه های اره که از مهمترین قسمت های آن می باشد باید علاوه بر تیز بودن از نظر ریزی و درشتی متناسب با کار مورد عمل باشد.
اره ها ی دستی انواع مختلفی دارد که معمول ترین آنها که در درود گری استفاده می شود عبارتند از:
اره برش عرضی اره برش طولی
اره با دندانه رو به عقب اره با دندانه رو به جلو
اره پشت دار اره ظریف بر
اره نوکی (گرد بر) اره گرات
اره روکش بر اره کمانی
۱-۲- اره های برش عرضی
در برش عرضی( خلاف الیاف چوب) چون الیاف چوب قطع می شوند دندانه اره ها همانند مثلثی طراحی شده اند که دارای راس(نوک) تیزی هستند و هنگام برش الیاف را قطع کرده وعمل برش را انجام می دهند.
۲-۲- اره های برش طولی
در برش طولی چون اره باید عمل برش را در جهت الیاف چوب انجام دهد از این فرم آن باید طوری باشد که بین الیاف گیر نکند
۳-۲- اره با دندانه رو به عقب
دندانه های این اره به سمت دسته می باشد وعمل برش هنگام کشیدن اره به سمت عقب صورت می گیرد.بیشترین مورد مصرف این اره ها در برشهای طولی (در جهت الیاف) قطعات چوب است.
۴-۲- اره با دندانه رو به جلو
جهت دندانه و برش این اره هابه سمت جلو می باشد. این اره ها برای برش صفحات مناسب هستند . اره های دم روباه طرح فرنگ وپشت دار و … از این دسته اند .
۵-۲-اره پشت دار
کار برد عمده اره پشت دار در برش اتصالات است.به دلیل نازکی تیغه اره در پشت آن نگهدارنده ای ضخیم تر تعبیه شده است که هنگام برش از کج شدن تیغه در چوب جلوگیری کند.
کار برد عمده اره پشت دار در برش اتصالات است.به دلیل نازکی تیغه اره در پشت آن نگهدارنده ای ضخیم تر تعبیه شده است که هنگام برش از کج شدن تیغه در چوب جلوگیری کند.
۶-۲- اره ظریف بر
از این اره برای برشهای ظریف (درز کردن اتصالات) استفاده می شود .
۷-۲-اره نوکی (گرد بر)
از اره نوکی به دلیل داشتن نوکی کم عرض و نیز به دلیل داشتن فرم تیغه آن که در قسمت دنده ضخیمتر از پشت آن اره است(ذوذنقه ای شکل یا کونیک ) جهت برش دوایر وجهات قوس دار استفاده می شود.
۸-۲-اره گرات
ازاین اره در برش اتصال گرات(طرح فرنگ) و در بریدن شکاف کنشکاف استفاده می شود. این اره در مدل ساخته شده اند: ۱ . اره گرات ساده ۲. اره کرات قابل تنظیم
۹-۲- اره روکش بر
این اره برای بریدن روکش ها و چوب های با قطر کمتر از ۱تا ۲ میلیمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
۱۰-۲-اره کمانی
چنانچه در نظر داشته باشد طراحی یا شکلی در روی چوبهای نازک یا صفحات چند لایی برش داده شود این کار به وسیله اره کمان میسر خواهد بود.
ابزار های رندیدن
پس از بریدن چوب برای از بین بردن اثرات اره و ناهمواری های آن از رنده استفاده می کنند . رنده انواع مختلفی دارد که برای هر کاری از یک نوع آن استفاده می شود.
معمول ترن رنده ها عبارتند از:
رنده قاچی _ رنده یه تیغ _ رنده دو تیغ _ رنده بلند _ رنده آهنی
رنده قاچی:
جهت گرفتن پوشال های ضخیم از سطح چوب و رندیدن سطوح ناصافچوب ها از رنده قاچی استفاده می شود.
رنده یه تیغ:
به وسیله رنده یه تیغ ناهمواریهای سطوح و خطوطی که در اثر رندیدن با رنده قاچی روی سطح چوب به وجود آمده می توان بر طرف نمود.
رنده دو تیغ:
این رنده شبیه رنده یک تیغ است و فرقی که با آن دارد این است که روی تیغه اش یک پشته آهنی با پیچ وصل شده است که از کندگی در چوب جلو گیری می کند و بشتر برای رندیدن چوبهای بد را استفاده می شود.
رنده بلند:
این رنده برای هموار کردن سطوح درز کردن (راست نمودن و چسباندن کنار دو تخته را به یکدیگر درز کردن می گویند) و مستقیم نمودن اطراف صفحات بکار می رود.
رنده آهنی:
این رنده انواع مختلفی دارد که برای انواع کارها مورد استفاده قرار می گیرد محاسن این رنده ها این است که کار دقیق تر و ظریف تر انجام می گیرد و خود رنده خیلی با دوام و با استقامت است. از این رنده برای صاف کردن کف رنده های چو بی نیز استفاده می شود.
چوبسای کاری و سائیدن
سوهان کاری یکی از روشهای تراشیدن سطح سخت،منحنی (محدب و مقعر) و قطعات فرم دار چوب،فلز،مواد مصنوعی و ….است که به وسیله ی سوهانها و چوب سای های معمولی دستی و ماشینی برقی و پنو مکانیکی انجام می پذیرد. این ابزارها معمولاً فولاد ابزار با کربن زیادیا فولاد آلیاژی کُرم دار تحت شرایط و روشهای خاصی درست می شوند.
فرق چوبسای و سوهان:
چوبسای دارای آج های درشت می باشد که از هم فاصله ی بیشتری دارند و طوری قرار گرفته اند که در صورت تماس با چوب تمام سطح چوب را می سایند. چو بسای نسبت به دندانه هایی که در یک سانتی متر مربع دارد به سه نوع درشت،متوسط و نرم(پرداخت) تقسیم می گردد .
چوبسای علاوه بر ریزی و درشتی سطح دندانه از نظر شکل و فرم هم بر چند نوع است مانند چوبسای تخت و نیم گرد و …ولی در درود گری بیشتر از چوبسایی استفاده می کنندکه یک طرفش صاف و طرف دیگرش نیم گرد است.
بر خلاف چوبسای،سوهان دارای آج های ریزتر و با فاصله کمتری می باشد. سوهان نیز مانند چوبسای انواع مختلفی دارد،از قبیل سوهان تخت،نیم گرد،گرد،چهار گوش،سه گوش،که هر نوع آن برای کار مخصوصی است.
برای بر طرف کردن اثرات چوبسای از سطح کار معمولاً از چوبسای نرم و یا سوهان استفاده می شود.
ابزارهای جدا کردن و گود کردن چوب
به منظور خارج کردن قسمتی از چوب یا جدا کردن آن و همچنین در آوردن قسمت های اضافی بین فاق وهموار کردن زبانه در ساخت اتصالات ودر بعضی از موارد جاسازی یراق آلات و کندن کام،می توانیم از مغار و اسکنه استفاده کنیم.
مغار
مغارهای ساده
هنگامی که در نظر دارید به منظور ساخت اتصالات مختلف،در چوب شکاف ایجاد کرده یا یراق آلاتی را روی کار ساخته شده نصب کنید،میتوانید ازمغارهای ساده و پخ دار استفاده کنیم.
مغار های منبت کاری
مغار های منبت کاری در فرم ها و اندازه های متنوعی ساخته شده است که بسته به نوع واندازه و طرح مورد نظر می توانید آن را انتخاب کرده و بکار گیریم
اسکنه
اسکنه ابزاری است شبیه مغار،اما قوی تر از آن که می توانید جهت خارج کردن وشکاف دادن قسمت هایی از چوب در ساخت اتصالات،به ویژه کندن کام و در آوردن فاق ازآن استفاده کنیم.
ابزارهای سوراخ کاری
در کارهای درود گری برای زمین کردن دو قطعه چوب یا فرو کردن پیچ یا کوبیدن میخ و یا کارهای دیگر غالبا لازم میباشد چوب را سوراخ کنند تا زبانه یا میخ یا پیچ به آسانی در چوب فرو رود.
برای سوراخ کردن چوب از دریل های دستی و برقی به همراه انواع مته استفاده می شود.
سر مته ها انواع مختلفی دارند که هر کدام در مورد معینی بکار برده میشود و بعضی ازآنها عبارتند از :
مته مار پیچ _مته آهنی _ مته برگی _مته خزینه _ مته سوزنی(جهت کارهای مشبک بری)
آشنایی باتعدادی از ماشین آلات کار با چوب
دریل برقی:
دریل برقی دستی را می توان یکی از اولین ماشین های دستی دانست که در درود گری مورد استفاده واقع شد.
وظیفه اصلی این ماشین انجام سوراخ کاری در چوب،فلز یا مواد گوناگون دیگر است،ولی با وسایل کمکی دیگری که به آن بسته می شود آنرا می توان به سمباده زن،اره، جلا دهنده و غیره تبدیل نمود.
ظرفیت این ماشین به بزرگترین مته ای که به سه نظام آن بسته می شود مشخص می گردد،
برای بستن مته به این ماشین ها از یک دسته دندانه دار که به سه نظام درگیر می شود استفاده می گردد.
قسمتهای عمده دریل های دستی برقی عبارتند از:موتور ، سه نظام ، دسته ،و کلید
اره برقی دستی:
ازاره برقی دستی می توان برای برشهای عرضی،طولی و مایل و نیز برای برش های شیاری،فاق زاویه ای و برشهای زاویه ای استفاده از این اره موجب می شود که لزومی به حرکت دادن تخته های سنگین و طویل که در اره های ثابت لازم نباشد.
اندازه های قطر صفحه برش این اره بین ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر است.
قسمت های عمده اره برقی دستی عبارتند از: موتور ،صفحه پایه،تیغه،محافظ ایمنی متحرک،تنظیم برش مایل،دسته و دیواره محافظ برش طولی.
اره برقی شمشیری(چکشی):
از اره برقی شمشیری عمدتاً برای کارهایی که با اره برقی شمشیری صورت می گیرد استفاده میشود محدودیتی از نظر ظرفیتی ندارد ، زیرا بر خلاف اره مویی دستی یا اره ی ماشینی ثابت،عمل آن با قطر کمان محدود نیست.
این اره دارای تیغه های خاصی است که میتوان به کمک آنها موادی نظیر پلاستیک ،فرمیکا، چرم ،لاستیک و غیره را برش داد. اندازه این اره ۹ تا ۱۵ سانتی متر می باشد.
شیار زن دستی(فرز دستی)
از این ماشین علاوه بر عملیات شیار زنی،برای فرم دادن،کنده کاری،نیم دایره ها،مار پیچ وغیره استفاده می شود.با بستن ابزارهای کمکی دیگر به آن میتوان آنرا به یک فرم دهنده و یا یک رنده برقی دستی مبدل ساخت.
قسمت های عمده آن عبارتند از:موتور،سه نظام،پایه، کلید و دسته
سمباده زن دستی:
سمباده زن دستی یکی از متداول ترین ابزارهای برقی دستی است.به طور کلی سه نوع سمباده زن دستی وجود دارد :
سمباده زن تسمه ای ،سمباده زن محوری و سمباده زن دیسکی
در اکثر این ماشین ها یک سیستم غبار گیر وجود دارد،که هوای اطراف این دستگاه را تا حد مطلوبی تهویه می کند.
سمباده زن دستی:
سمباده زن دستی یکی از متداول ترین ابزارهای برقی دستی است.به طور کلی سه نوع سمباده زن دستی وجود دارد :
سمباده زن تسمه ای ،سمباده زن محوری و سمباده زن دیسکی
در اکثر این ماشین ها یک سیستم غبار گیر وجود دارد،که هوای اطراف این دستگاه را تا حد مطلوبی تهویه می کند.
ماشین اره نواری :
اره نواری یکی از مفید ترین و حیاتی ترین ماشین های کارگاه درود گری است.بعضی از اره های نواری برای برش تنه درختان و برخی برای برش تخته ها طرح شده اند،و از بعضی اره های کوچکتر می توان برای کارهای سبک در کارگاه ها استفاده کرد.
از اره نواری میتوان برای کارهای مستقیم یا انحنا دار استفاده کرددر بعضی از مدل ها می توان میز کار اره را خم کرده و برش ها ی زاویه ای ایجاد نمود.
قسمتهای اصلی اره نواری عبارتند از :
بدنه،چرخهای بالا و پایین،میز قابل خم شدن،راهنماهای قابل تنظیم،محافظ ها ،نوار اره و اهرم های قابل تنظیم مختلف.
ظرفیت اره نواری باقطر چرخهای آن مشخص میگردد. اره های نواری با قطر های ۳۰ تا ۱۰۵ سانتی متر یافت می شوند.اره نواری نیم متری را میتوان مناسب ترین اره برای کارگاه های آموزشی درود گری دانست.
اره رومیزی (مجموعه ای) :
اره رومیزی یکی از قوی ترین ماشین های درود گری است و هنوز هم یکی از مفید ترین آنها به شمار می رود. اختراع این ماشین در سال ۱۷۷۷ در هلند صورت گرفت.
درود گر ماهر قادر است علاوه بر برش کارهای گوناگون دیگری را نیز با این اره انجام دهد.
تنوع برش هایی را که با این ماشین عملی می باشد می توان چنین خلاصه نمود :
برش زاویه ای،برش پخ،برش با قطر های متغییر،برش گوشه ای، برش شیاری ، برش کام و زبانه و بطش های خاص دیگر.
قسمت های اصلی این اره عبارتند از :بدنه، محور دوران،میز،راهنمای برش،محافظ های مختلف.
تیغه های اره های رو میزی بین ۱۵ تا ۴۵ سانتی متر در تغیرند.تیغه ها از نظر دندانه نیز با یکدیگر تفاوت دارند.تیغه های جدید که از فولاد ساخته شده اند،قادر به انجام برش به میزان ۳۰۰۰ متر در دقیقه هستند.
رنده ی برقی:
این ماشین وسیله ای است که کار رنده دستی را انجام میدهد.ماشین های رنده ی امروزی قادرند سطوحی صاف را با سرعت و دقت به راحتی تهیه کند.از رنده ی برقی به طور کلی برای صاف کردن وگونیایی کردن لبه های کار استفاده می شود.
قسمت های عمده ی ماشین رنده عبارتند از :پایه میزهای جلو و عقب ،استوانه ی برش با تیغه های آن،دیواره محافظ
ماشین رنده ی ضخامت تراش (کمندِگی):
این ماشین برای کاهش و یکنواخت کردن ضخامت تخته ها استتفاده می شود.ظرفیت این ماشین ها بر حسب ضخیم ترین و عریض ترین چوبی که می تواند مبا درت به تراشیدن آن نماید مشخص می شوند.
قسمت های عمده ی این ماشین عبارتند از:غلتکهای وارد کننده و خارج کننده ی قطعه ی کار ،غلتک های اصطحکاکی ،تراشه شکن ،میله ی فشار ،کنترل های مختلف سرعت،تغذیه ونیز عمق تراش
ماشین فرم تراش (فرز):
از فرم تراش های عمودی می توان عمدتاً برای تراشهای منحنی و شیاری مختلف ،بر روی کارهای راست یا منحنی استفاده کرد.
قطعات عمده یک ماشین فرز نمونه عبارتند از :بدنه، محور تراش عمودی ،محافظ قابل تنظیم، تراش دهنده های مختلف،و طرقه های فاصله دهنده بین تیغه های تراش.