شهر پردیس

پردیس

پردیس
مقدمه:
پردیس
کشور ایران
استان تهران
شهرستان پردیس
بخش مرکزی
مذهب شیعه

پیش‌شماره تلفنی ۰۲۱

۳۵.۷۳۱۹° شمالی ۵۱.۸۶۴۷° شرقی مختصات: ۳۵.۷۳۱۹° شمالی ۵۱.۸۶۴۷° شرقی
شهر پَردیس مرکز شهرستان پردیس در شرق شهر تهران می باشد.
شهرستان پردیس با مساحت یک‌هزار و ۳۷۸ کیلومتر مربع از ۵۵ آبادی، روستا، نواحی کارگاهی، مناطق زراعی، دو شهر پردیس و بومهن و دو بخش جاجرود و بومهن تشکیل شده است. محدوده جغرافیایی این شهرستان از روستای «تلو» در «سرخه حصار» آغاز شده و تا انتهای بخش بومهن ادامه دارد. شهرستان ۲۰۰ هزار نفری پردیس از غرب با تهران ،ازشرق با شهرستان دماوند،از شمال با شهرستان شمیرانات واز جنوب با شهرستان پاکدشت دارای مرز مشترک است. این شهرستان با آغاز اجرای طرح‌های مسکن مهر به یکی از قطب‌های اجرای این پروژه ملی در کشور و استان تهران تبدیل شد. بر اساس اعلام مسئولان امر، تا پایان سال ۹۲ جمعیت شهر پردیس از شهرستان پردیس با واگذاری واحدهای مسکونی این پروژه ملی به ۶۰۰ هزار نفر می‌رسد.

تاریخچه تأسیس شهر
سیاست ایجاد شهرهای جدید با هدف مهار رشد بی‌رویه‌ی جمعیت و کنترل مهاجرت به شهرهای بزرگ، به‌ویژه تهران براساس مصوبه سال ۱۳۶۴ هیأت وزیران اتخاذگردید و بر همین اساس هیأت وزیران در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۶۸ احداث شهر جدید پردیس را در فاصله‌ی ۱۵ کیلومتری شرق تهران در کنار جاده‌ی ترانزیتی تهران – مازندران و با جمعیت نهایی دویست هزار نفر تصویب نمود.
مکان‌یابی شهر پردیس در منطقه‌ی شهری تهران با توجه به شرایط طبیعی منطقه و اهداف دولت صورت گرفته که با توجه به موقعیت حساس شهر تهران به‌عنوان پایتخت و مرکز سیاسی و اداری کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد.
مناطق دیدنی
از جلوه‌های گردشگری شهرستان پردیس می‌توان به رودخانه جاجرود، نواحی سرسبز حاشیه آن، ارتفاعات زیبای البرز شرقی، باغات سرسبز، آبشار «کمرد»، باغات نواحی روستایی و … اشاره کرد. پل تاریخی ۸۵۰ ساله «شاه عباسی» جاجرود، دژ باستانی دو هزار ساله «گلخندان» بومهن، امام‌زاده «مطهر بن جعفر صادق(ع)» و امام‌زاده «قاسم(ع)» از پیشینه‌های تاریخی این شهرستان شمرده می‌شوند.

پارک فناوری پردیس
پارک فناوری پردیس به عنوان مهمترین پارک علم و فناوری ایران در مجاورت این شهر در حال ساخت است. این پارک در فاز اول ۲۰ هکتار بوده و افق توسعه آن تا ۱۰۰۰ هکتار دیده شده‌است.
دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس
نظر به ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فرد این دانشگاه بین تمامی واحدهای خارج از سطح شهر تهران، بر اساس استراتژی‌های تدوین شده و سیاست‌های کلی توسعه دانشگاه آزاد اسلامی در راستای اهداف کمی و کیفی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس با تدوین طرح جامعه توسعه کمی در مجتمع ۲۵ هکتاری زمینه لازم برای توسعه کیفی را فراهم کرده است.
امید است با یاری خداوند بزرگ و حمایت مسئولان در آینده ای نه چندان دور با تاکید بر رشته های عمدتاً فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس به نخستین دانشگاه صنعتی آزاد اسلامی تبدیل شود.

مجتمع های مسکونی

شهر پردیس
در شهر پردیس مجتمع های مسکونی متنوعی ساخته شده‌اند که از جمله آنها می توان «مجتمع برجهای مسکونی گلستان» و « مجتمع مسکونی نرگس » و <<بهداری ۲>> و <<گلباران>> و مجتمع سنبل واقع در فاز ۳ و مجتمع قائم ۲ در فاز ۱ را نامبرد.
پردیس در ۱۵ کیلیومتری تهران واقع شده است و به علت آب و هوای مناسبی که دارد بیشتر مورد علاقه مردم تهران قرار گرفته است.
هرچند که جمعیت زیادی در پردیس ساکن شده است اما این شهر مشکلات عدیده‌ای را همچنان دارد که مهم‌ترین مشکل آن حمل و نقل به تهران به عنوان مرکز اشتغال است. حمل و نقل عمومی در این شهر ضعیف و حمل و نقل خصوصی نیز با مشکلاتی مواجه است. اتوبان جدید‌الاحداث تهران پردیس علیرغم هزینه بالای عوارض آن از ابتدایی ترین امکانات مانند روشنایی در شب بی‌بهره است. ولی در کنار این مشکلات ساخت و ساز مسکن مهر رونق دوچندانی به این شهر داده است.
در شهر جدید پردیس و بر مبنای فعالیتی که در سال ۸۷ آغاز شد تا کنون ۴ پروژه عمده در فاز ۳ پردیس آغاز شد و مراحل آماده‌سازی و ساخت قریب به ۱۰ هزار واحد مسکونی به ۴ پیمانکار عمده واگذار شد.
در این میان شرکت سرمایه‌گذاری مسکن و قرارگاه سازندگی خاتم‌الاوصیاء به ترتیب با ساخت ۶۰۰۰ و ۱۸۰۰ واحد مسکونی بیشترین سهم را در ساخت مرحله اول پروژه عظیم مسکن مهر در شهر جدید پردیس داشته‌اند و بعد از آن دو پروژه ۵۰۰ واحدی توسط دو شرکت خصوصی ساتراپ و توسعه‌گر ساختمان مهر در شهر جدید پردیس نیز آغاز شده‌اند.
پس از میدان اصلی شهر، ابتدایی‌ترین پروژه مسکن مهر، مجمتع مسکونی غدیر(هساء) است که توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌ الاوصیاء در حال ساخت است. از بیرون ساختمان‌های ۵ طبقه سبز، نارنجی و زرد رنگ فضای شادی را برای عابران ایجاد کرده است در کنار آن دیوارچین‌های سبز رنگ نیز نوید یک مجموعه مسکونی کامل را به بینندگان و متقاضیان مسکن مهر می‌دهد. اما وارد پروژه که می‌شوی مشکلات این واحدهای مسکونی یک به یک خود را نشان می‌دهد پای صحبت‌های متقاضیان و ساکنین که می‌نشینی مشکلات انباشته شده مردم در مسکن مهر خود را نشان می‌دهد.
آماده سازی و محوطه سازی نا تمام
بزرگترین مشکل پروژه در حقیقت واگذاری واحدهای مسکونی بدون انجام آماده سازی و محوطه سازی بر خلاف نظر وزیر راه و شهرسازی که اعلام کرده بود که هیچ واحدی بدون انجام محوطه سازی و آماده سازی واگذار نمی‌کنند، واگذار شده است.
در پروژه غدیر (۱۸۲۰ واحدی هساء) تنها خیابان‌های مجاور واحدهای ابتدایی سایت همچون واحدهای مریم و زنبق از آسفالت و محوطه سازی بهره‌مند بوده‌اند. هرچه که بیشتر به درون سایت می‌روی بیشتر از فضاهای شهری جدا می‌شوی و فضای کارگاهی بیشتر بر آن غلبه می‌کند. دیگر خبری از دیوارچین‌های سبز رنگ قشنگ نیست، دیگر خیابان‌های آسفالت نیست، باغچه‌های که در ابتدای سایت ساخته شده‌اند در بالای مجموعه به چشم نمی‌خورند. انگار تنها مسیر افتتاح مسئولین به صورت کامل آماده سازی شده است و بسیاری از واحدهای قسمت‌های درونی از محوطه سازی و آماده سازی بی بهره‌اند. فضای مناسب برای بازی کودکان وجود ندارد و برخی از کودکان در کنار حوضچه‌ای که از آب فاضلاب ایجاد شده است مشغول بازی هستند.
نبود خدمات شهری
مشکل دیگر ساکنین نبود خدمات شهری در نزدیکی محل سکونت خود است. هرچند که وزیر راه شهرسازی از اقدامات این وزارت‌خانه برای ایجاد خدمات لازم برای ساکنان مسکن مهر خبر داده بود اما همچنان خبری از مغازه، بازار، مسجد و مدرسه در این سایت نیست و ساخت آن نیز هنوز شروع نشده است و این بدان معناست که ساکنین این مجموعه مسکونی تا ۲ سال دیگر نیز روی هیچ‌گونه خدمات شهری را در محله خود نخواهند دید.
کمبود فضای سبز و یا محیط‌های مناسب برای بازی کودکان نیز اط مشکلات موجود در سایت است. وجود فعالیت‌های ساختمانی خطرات فراوانی را برای کودکان ممکن است ایجاد کند.
تحویل دیر هنگام
یکی از ساکنین مسکن مهر می‌گوید: « قرار بود واحدهای ما را در تاریخ ۳۰/۱۱/۹۰ تحویل دهند اما این واحدها با ۶ ماه تأخیر و آن‌هم به صورت ناقص تحویل ما شد. از طرف دیگر بانک نیز دفترچه اقساط را صادر کرده بود و ما مجبور بودیم که اقساط خانه‌ای را بپردازیم که هنوز دریافت نکرده بودیم.
در قرارداد آورده شده است که در صورت دیرکرد پیمانکار باید به ازای هرماه دیرکرد ۵/۰ درصد ارزش خانه را به عنوان جریمه پرداخت کند اما به خاطر این‌که شرکت عمران جانب پیمانکار را می‌گیرد و پیمان‌کار دولتی است، جریمه‌ای برای ما پرداخت نشده است.
واحد‌ها را دیر تحویل می‌دهند و ناقص. هنوز آسانسور واحدها نصب نشده است و من باید تا طبقه پنجم بدون آسانسور بروم. یکی دیگر از متقاضیان مسکن مهر پروژه هساء می‌گوید « مشکلات این واحدها زیاد است. اکثر دیوارها نم داده است و خانه‌ای که نوساز است نیاز به تعمیرات دارد. تعمیرات واحدها قبل از تحویل به عهده پیمان‌کار است ولی متأسفانه پیمان‌کار زیر بار نمی‌رود. قرار بوده است پیمان‌کار حفاظ فلزی یا درب ضد سرقت برای واحدها بگذارد ولی درب معمولی گذاشته است در حالی که هزینه این‌ها به پای ما حساب شده است.
ساکن دیگر این مجتمع نیز می‌گوید: « قرار بود قبل از عید تمامی این واحدها با محوطه سازی آن انجام شود ولی می بینید که همچنان محیط کارگری و کارگاهی در این‌جا وجود دارد. تا پنجره را باز می‌کنی سر و صدای ماشین آلات اذیتت می‌کند، تمام زندگی‌ات گرد و خاک می‌شود. هیچ کس نمی‌داند که این وضعیت کی تمام می‌شود.
سر هم به دفتر واگذاری و دفتر مرکزی کارگاه می‌زنیم، آن‌گونه که باید کارگاه فعال و پر جنب و جوش نشان نمی‌دهد. عکس بزرگی که در دفتر قاب شده‌ است نشان می‌دهد که چگونه یک تپه را از سال ۸۸ به یک محیط مسکونی تبدیل در سال ۸۹ کرده‌اند، اما ظاهراً وضعیت پروژه در حال حاضر تفاوت چندانی با این تصویری که از پروژه در سال ۸۹ انداخته شده است ندارد.
پروژه بعدی که به آن سر می زنیم مجموعه ای است که توسط شرکت سرمایه‌گذاری مسکن در حال ساخت است. بیرون این پروژه نمایان‌گر درون آن نیز هست.
برخلاف پروژه هساء که ظاهر بیرونی آن مرتب تر از درونش بود، در این پروژه آشفتگی از همان ابتدا هم مشخص بود. درون پروژه که میروی یکی از متقاضیان دارد با مسئولین پروژه جر و بحث می‌کند. اگر پروژه قبلی تا حدودی به محیط مسکونی شباهت داشت ولی این پروژه ظاهری کاملاً کارگاهی دارد و کاملا مشخص که به هیچ وجه آماده واگذاری نیست. گفته می‌شود که بیش از ۱۲۰۰ واحد مسکونی تحویل داده شده است.
ولی یکی از متقاضیان که مراحل تحویل را انجام داده است می‌گوید « درست است که واحد را به ما تحویل داده‌اند اما این واحدها هنوز تکمیل نشده است، حتی برای من سنگ دست‌شویی نصب نشده است.
محوطه سازی و خیلی از کارهای ساختمان هنوز کار دارد و اصلا شرایط مناسبی برای سکونت آماده نیست.» از آن متقاضی که مشغول جر و بحث بود می‌پرسم که مشکل چیست؟ می‌گوید که « مشکل یکی و دوتا نیست آخر. قرار بوده است که واحد من را برج ۱۰ سال گذشته تحویل دهند اما همچنان مشکل دارد. من الان چند ماه است که دارم قسط وام را می‌پردازم. در ساخت واحد‌ها نیز اشتباهات فراوانی داشته‌اند.
تمامی واحدها کانال کولر ندارند و هیچ کس نمی‌داند برای سرمایش چکار باید کرد. برای سیستم پکیج هم دودکش تعبیه نشده است. همین مسأله یکی از عواملی شده است تا پروژه بیش از پیش عقب بیفتد. من الان نزدیک به ۳ بار است که تاریخ عروسی‌ام را عوض کرده‌ام چرا که هر روز به من یک چیز را می‌گویند و معلوم نیست که کی واحد مرا تحویل می‌دهند. تازه به خاطر این‌که زمین این پروژه ۹۹ ساله نیست از ما نزدیک ۱۰ میلیون بیشتر پول گرفته‌اند و هر سری به بهانه‌های مختلف مثل نصب پکیج و … هزینه‌های جدید برای ما بوجود می‌آورند.»
در درون پروژه که بیشتر می‌گردیم مشکلاتی بیش از مشکلات پروژه قبلی به چشم می‌خورد، مشکلاتی مانند نبود خدمات، فضای سبز، محوطه سازی و…. . ظاهراً این پروژه تا آماده شدن نهایی راه درازتر در پیش دارد. بنابراین به سراغ پروژه ثامن که توسط شرکت توسعه‌گر ساختمان مهر ساخته شده و در انتهای فاز ۳ قرار دارد، می‌رویم. از ظواهر امر پیداست که این پروژه نسبت به پروژه‌های قبلی متفاوت‌تر است.
نرده‌ها و دیوارچین‌های مناسب نوید یک مجموعه مسکونی خوب را می‌دهد. درکنار ورودی سایت مسجد نیز ساخته شده است هرچند که مسجد کوچکی است و سادگی زیبایی دارد، اما جای شکرش باقی است که یکی از نیازهای ساکنین مرتفع شده است. محوطه سازی تمام سایت انجام شده است و تمامی خیابان‌ها نیز آسفالت دارند.
تمامی واحدهای پروژه تحویل داده شده است و محیط، یک محیط کاملا مسکونی بر خلاف دو پروژه قبلی است. اما در همین پروژه هم مشکلاتی مانند نبود خدمات تجاری و فضای سبز همچنان به قوت خود باقی است. ساکنین تنها مشکل پروژه را تعمیرات داخلی واحدها و البته نزدیکی سایت پروژه به یک نیروگاه برق می‌دانند.
در کنار پروژه ثامن که تقریباً از وضعیت مناسبی برخوردار بود، پروژه دیگری توسط شرکت ساتراپ همزمان با پروژه ثامن یعنی از سال ۸۸ آغاز شده است، اما پیشرفت فیزیکی آن به مراتب کمتر از همسایه خود است و شرایطش اصلاً به‌گونه‌ای نیست که قابلیت سکونت داشته باشد.
بیشتر واحدها هنوز به مرحله نازک‌کاری نرسیده‌اند و این واحدهای همچنان راه زیادی برای تحویل به متقاضیان در پیش دارند که ضروری است مسئولین امر توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند. پس از اتمام بازدید از پروژه‌های مذکور به سراغ شرکت عمران پردیس می‌رویم. کثرت ارباب رجوع فضای نسبتاً شلوغی را بوجود آورده است برخی متقاضیان مرحله اول ثبت نام مسکن مهر هستند و برخی متقاضیان مرحله جدید، که همین امر سبب افزایش ارباب رجوع بسیار در شرکت عمران شهر جدید شده است.
وجود اطلاع رسانی از طریق سایت و اطلاع رسانی پیامکی، برخی از مراحل انجام کار را ساده‌تر کرده است اما برخی از متقاضیان از فاصله زمانی کم برای پرداخت اقساط شکایت دارند. یکی از آن‌ها می‌گوید که « من باید الان برای ثبت‌نام ۱۰ میلیون تومان بریزم و تا کمتر از ۴ ماه دیگر ۲۰ میلیون دیگر نیز آماده تحویل کنم که این مسأله برایم مشکل است.»
اما آن‌چیزی که از شواهد پیداست این است که حجم فعالیت‌های شرکت عمران آنقدر زیاد شده است که نظارت بر کار پیمان‌کاران مسکن مهر امری مشکل برای این سازمان شده است. یکی از متقاضیان می‌گوید که «کار پروژه‌ها تا قبل از افتتاح رئیس جمهور خوب پیش می‌رفت اما پس از افتتاح پروژه ثامن توسط رئیس جمهور، روند اجرای پروژه‌های دیگر نیز کند شد. دیگر پروژه‌ها با سرعت قبلی جلو نمی‌روندو انگار هیچ انگیزه‌ و یا نظارتی برای اتمام سریع‌تر پروژه‌ها وجود ندارد. هر ماه که تحویل این پروژه‌ها عقب می‌افتد ما نزدیک به ۵۰۰ ، ۶۰۰ هزار تومان ضرر می‌کنیم. تازه قسط وام واحدهایی که تحویل نگرفته‌ایم هم شروع شده است. ولی انگار دغدغه مسئولین دیگر مسکن مهر نیست و سرکشی وزیر به پردیس خیلی کم شده است. پیمان‌کاران مدام می‌گویند که علت تأخیر افزایش قیمت است ولی اگر طبق قرار دادشان که باید ۸ ماه پیش واحد مرا تحویل می‌دادند عمل می‌کردند به افزایش قیمت برخورد نمی‌کردند.»
اما آن‌چه که در پردیس مشهود است تعدد فعالیت‌های شرکت عمران، ادغام دو وزارت‌خانه مسکن و شهرسازی و راه و ترابری در یکدیگر، ناتوانی پیمان‌کاران در انجام وظایف خود، کثرت پروژه‌های در حال ساخت و مسائلی از این دست مهمترین عوامل تأخیر در پروژه‌های مسکن مهر پردیس به حساب می‌آیند و در این میان متقاضیان بیش از همه متضرر می‌شوند.
مشکلات فاضلاب تصفیه نشده
اهالی پردیس از مشکلات فاضلاب تصفیه نشده این شهر در رنج هستند و این معضل، خطرات جدی برای آنان به وجود آورده است. افتتاح شهر جدید پردیس در ۱۵ سال قبل، جمعیت این منطقه را افزایش داد، به طوری که جمعیت آن در حال حاضر به ۱۰۰ هزار نفر رسیده است. شهروندان ساکن در نوار حاشیه آزادراه تهران- پردیس از بوی تعفن شدید ناشی از فاضلاب تصفیه نشده این شهر در رنج هستند. احداث تصفیه خانه پردیس با توجه به جمعیت این منطقه و مشکلاتی که به وجود آورده است، باید در اولویت کارهای عمرانی قرار بگیرد. شدت بوی ناخوشایند فاضلاب تصفیه نشده پردیس در فصول گرم سال با افزایشی فاحش روبه رو می شود تا جایی که علاوه بر سکنه، مسافران در حال عبور به نواحی شمالی کشور و برعکس را نیز آزار می دهد. رنج مناطق روستایی پایین دست پردیس، تخریب بافت گیاهی این نواحی و بر اساس نظر برخی کارشناسان امر، سد ماملو از خطرات ناشی از جریان فاضلاب تصفیه نشده شهر جدید پردیس متاثر هستند.
مشکلات رفت و آمد
روزانه بسیار از مردم از پردیس به تهران سفر می کنند که بیشتر این جمعیت را دانشجویان و کارمندان شهر تهران تشکیل می دهند. کمبود وسائل نقلیه عمومی برای تردد ساکنین پردیس به تهران و شهر های اطراف باعث نارضایتی مردم شده است. افرادی که ناچارهستند روزانه به شهر تهران سفر کنند همیشه دغدغه نبود به موقع اتوبوس ها در این خط آنان را آزار داده و به ناچار باید از وسایل شخصی یا تاکسی استفاده کنند که این کار هم برایشان هزینه بسیاری در پیش دارد. تاسیس و ساختن شهری جدید لازمه مدیریت و نظارت بیشتری است و مسئولین باید برای رفع نواقض مردم در تلاش باشند.
مشکل آب مسکن مهر پردیس
کمبود منابع آبی در استان تهران که تاکنون فقط برای پروژه‌های مسکن‌مهر خارج از پایتخت مطرح بود، با اخطاری که مدیرعامل آب‌وفاضلاب استان اعلام کرد، در حال حاضر متوجه بخش‌هایی از داخل پایتخت نیز شده است.

دولت هنوز منابع آب‌شرب بخش قابل‌توجهی از حدود نیم میلیون واحد مسکونی‌مهر ساخته‌شده در اطراف تهران را نتوانسته با امکانات و ذخایر موجود، تامین کند؛ طوری که گفته می‌شود برای ساخت‌وسازهای شهرهای‌جدید اطراف کلان‌شهر تهران، وزارت نیرو به ناچار از سهم آبی مناطق دیگر، عملیات انتقال انجام می‌دهد و برای تجهیز اساسی نقاط مسکن‌مهر به آب‌شرب، نیاز به برنامه بلندمدت برای طراحی خطوط اصلی انتقال از سدهای موجود است. در کنار مشکل تامین آب برای مسکن‌مهر، هم‌اکنون مناطقی در شرق تهران نیز با خطر کمبود آب‌شرب روبه‌رو هستند.

مدیرعامل آب و فاضلاب استان تهران اعلام کرد به دلیل وضعیت سدهای مستقر در شرق استان تهران که آب شرب محدوده شرقی پایتخت را تامین می‌کنند، منابع آبی با کمبود مواجه شده است طوری که اگر مجبور باشیم از ابزار کاهش فشار در لوله‌های انتقال، برای جبران این وضعیت استفاده خواهیم کرد. پرورش در عین حال از حفر چندین حلقه چاه و برنامه‌ریزی برای انتقال آب از سدهای غربی تهران، برای رفع مشکل شرق پایتخت برای تابستان۹۳ نیز خبر داد.

چالش پایین آمدن موجودی آب‌شرب شرق تهران در شرایطی سر باز کرده که ۸۰ هزار واحد مسکونی‌مهر در حال ساخت در شهر جدید پردیس واقع در شرق استان تهران نیز حداکثر تا یک‌سال آینده با واگذاری به افراد، مصرف آب‌شرب محدوده شرقی تهران را به اندازه نیم میلیون نفر، افزایش می‌دهد.

مسوولان مسکن‌مهر در پردیس، در حال حاضر برای تامین آب‌شرب این پروژه مسکن‌مهر، مستاصل هستند و گفته می‌شود وزارت نیرو باید تدابیر جدیدی غیر از آنچه در حال حاضر برای منابع آبی تهران، در حال اجراست، اتخاذ کند و ظرفیت آب‌رسانی را افزایش دهد. این در حالی است که وضع موجود حتی کفاف جمعیت فعلی تهران را هم نخواهد داد.

یکی دیگر از مشکلات شهر پردیس نبود داروخانه شبانه روزی است که اهالی از آن رنج می برند

دکترˈعلی اصغر یعقوبیˈ در گفت وگوی اختصاصی با ایرنا، با انتقاد از نبود داروخانه شبانه روزی در پردیس، اظهارکرد: داروخانه بیمارستان به صورت شبانه روزی فعالیت می کند و بخش های دیگر مانند کلینک جراحی هفته ای سه یا چهار روز بیماران را پذیرش می کند.

مطلب پیشنهادی

جنگل برای کیست؟

جنگل برای کیست تحقیق و داستانی درباره جنگل و اهمیت حیاتی آن برای ما و …

۲ دیدگاه

  1. با سلام و خسته نباشید خدمت مدیر محترم سایت ، مقاله ای که گذاشتید تو سایت واقعا خیلی عالیه.به من کمک خیلی بزرگی کردید،با اجازتون کپیش کردم واسه پروژه دانشگاهم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *